Moe, Futloos En Nergens Zin In? Oorzaken & Oplossingen (2024)

Ben je moe, futloos, heb je geen energie en heb je nergens zin in? Lusteloosheid duidt vaak op een onderliggend probleem. Slaap speelt hierbij een grote rol. Zo voelt het alsof je elk ochtend haast geen nachtrust hebt gekregen. Lees hier over de verschillende soorten lusteloosheid, de oorzaken van de vermoeidheid en de mogelijke oplossingen.

Moe, futloos, geen energie en nergens zin in hebben gebeurt zelden spontaan

Als je altijd moe en futloos bent, gebeurt dit niet geleidelijk. In de meeste gevallen is extreme futloosheid of geen energie hebben het gevolg van een fysieke of mentale aandoening. Deze is over de lange termijn steeds erger geworden.

Het is daarom van belang om eerst te bepalen waarom je lusteloos bent. Op deze manier weet je hoe je de symptomen effect vermindert en maak je je ook minder zorgen over mogelijke oorzaken.

Soorten vermoeidheid

Oorzaken van vermoeidheid en lage energie verdelen we onder in 3 type vermoeidheid. Deze symptomen kunnen ook los van elkaar voorkomen. Als je je even vermoeid en futloos voelt, betekent dat niet direct dat je last hebt van aanhoudende lusteloosheid. Daar is alleen sprake van wanneer je meerdere symptomen gedurende een langere periode ervaart. Het is normaal om af en toe geen zin in iets te hebben. De soorten vermoeidheid zetten wij hieronder verder uiteen.¹

Mentale vermoeidheid

Wanneer je last hebt van mentale vermoeidheid, is dit moeilijk zelf te constateren. Mentale vermoeidheid gaat samen met een lage reactietijd, een slecht humeur, hoofdpijn, verminderde eetlust en een slechte concentratie. Ook verwerk je nieuwe dingen een stuk moeilijker.

Symptonen van mentale vermoeidheid zijn:

1. Chronische vermoeidheid, slaperigheid of gebrek aan energie
2. Belemmerde besluitvorming en oordeel
3. Stemmingsschommelingen (zoals prikkelbaarheid)
4. Verlies van eetlust
5. Problemen met kortetermijngeheugen
6. Slechte concentratie
7. Hallucinaties
8. Verminderd vermogen om aandacht te schenken aan de situatie
9. Lage motivatie

Fysieke vermoeidheid

Lichamelijk moe zijn is makkelijk te bepalen en heeft een een directe verklaring, zoals te veel bewegen (een flinke sportsessie die dag) of te weinig bewegen (de hele dag in de bureaustoel te hebben gezeten).

Je bent hierdoor zowel mentaal als fysiek uitgeput. Wat je dan ook mentaal én fysiek merkt. Naast beweging is genoeg slaap binnenkrijgen belangrijk, zodat je lichaam herstelt. Voor volwassenen ligt dit gemiddeld rond de 7 uur slaap, maar dit verschilt per persoon.

Symptonen van fysieke vermoeidheid zijn:

1. Constante vermoeidheid of uitputting, ongeacht hoeveel slaap je krijgt
2. Slaperigheid of gebrek aan energie
3. Spierzwakte
4. Hoofdpijn
5. Duizeligheid
6. Spierpijn of spierkrampen
7. Vertraagde reflexen en reacties
8. Verstoorde hand-oog coördinatie
9. Kortademigheid bij minimale inspanning
10. Verminderde weerstand tegen infecties (als gevolg van een verlaagd immuunsysteem)
11. Wazig zicht

Hormonale vermoeidheid

Last hebben van vermoeidheid met hormonale redenen is wellicht wat minder voor de hand liggend. De meest voorkomende reden voor hormonale vermoeidheid is tijdens de zwangerschap, wanneer je hormonen ontregeld zijn. Deze onbalans van de verschillende hormonale stoffen in je lichaam zorgen ervoor dat je constant moe bent.

Ook de pil als anticonceptiemiddel of het toedienen van anabole steroïden en een verkeerde nakuur na anabole steroïden kan zorgen voor hormonale vermoeidheid.

De symptonen van hormale vermoeidheid zijn:

1. Aanhoudende vermoeidheid die niet wordt verlicht door slaap.
2. Stemmingswisselingen zoals prikkelbaarheid, angst en depressie.
3. Slaapproblemen, zoals slapeloosheid.
4. Veranderingen in eetlust of onverklaard gewichtsverlies of gewichtstoename.
5. Verminderd libido of seksuele disfunctie.
6. Problemen met geheugen of concentratie.
7. Koude handen en voeten (met name bij problemen met de schildklier).
8. Haarverlies of dunner wordend haar.
9. Droge huid of andere huidveranderingen.

Oorzaken van altijd moe en futloos zijn

Mentaal

• Piekeren: tijdens het slapen piekeren wij het meest. Je hebt geen prikkels meer en je bent enkel nog met je gedachtes. Je kan je dan zorgen gaan maken over dingen die nog moeten komen. Een gevolg van teveel piekeren is dat je overspannen raakt.
• Een ingrijpende gebeurtenis: emotionele gebeurtenissen hebben invloed op je mentale gesteldheid, nachtrust en stressniveau.
• Depressie: wanneer je moe of futloos bent en geen energie en nergens zin in hebt, duidt dit dikwijls op depressie. Met depressie voelen zelfs de simpele dingen erg vermoeiend aan en lig je het liefst heel de dag op bed.
• Angstigheid: paniekaanvallen en algemene angstigheid zijn enorm uitputtend. Dit soort aandoeningen hebben op de lange termijn een flinke impact op je mentale gesteldheid.

Fysiek

• Fitheid: steeds meer mensen leiden een sedentaire levensstijl, wat betekent dat je het grootste deel van de dag zit. Als je weinig beweegt, signaleert dit aan je lichaam dat je weinig energie nodig hebt. Hierdoor wordt je eerder futloos als je een keer wél iets actiefs onderneemt.
• Genotsmiddelen: deze voelen in het moment goed, maar hebben daarna een merkbaar negatief effect op je energieniveau. Als dit impact heeft op je energieniveau, is het een duidelijk isgnaal dat je hier mee moet stoppen. Genotsmiddelen verminderen de doorbloeding van je organen en hebben effect op je mentale gezondheid, waardoor je je lethargisch voelt.
• Medicijnen: medicatie tegen o.a. allergieën of chemotherapie zorgt voor vermoeidheid.
• Anemie: anemie, of bloedarmoede, houdt in dat je te weinig ijzer binnenkrijgt. Hierdoor maakt je lichaam minder rode bloedcellen aan waardoor je je vermoeid voelt. Je slaap in dit geval prima, maar je lichaam kan niet efficiënt het nodige zuurstof naar je vitale organen vervoeren waardoor je je futloos voelt.
• Slaapapneu: alles wat je luchtwegen in de weg zit zoals obesitas, je amandelen of te nauwe luchtwegen, veroorzaakt slaapapneu. Bij slaapapneu stopt je ademhaling tijdens het slapen meerdere malen per uur. Dit verstoort constant je slaapcyclus en zorgt dat je niet uitgerust bent in de ochtend.
• Chronische ziekten: chronische ziektes komen vaak gepaard met vermoeidheid. Een voorbeeld hiervan is de ziekte van Crohn of Colitis.
• Hart en longen: hartproblemen, astma, long-covid en longontstekingen zijn mogelijke oorzaken voor je plotselinge vermoeidheid.
• Chronisch vermoeidheidssyndroom: langer dan 6 maanden merkt dat je altijd moe en futloos en niemand weet waarom? Dan bestaat de kans dat je het chronisch vermoeidheidssyndroom hebt.

Hormonaal

1. Te langzaam werkende schildklier: Dit is een aandoening waarbij de schildklier te weinig schildklierhormoon produceert, wat kan leiden tot vermoeidheid, gewichtstoename en depressie. Het is een van de meest voorkomende oorzaken van hormonale vermoeidheid.
2. Te snel werkende schildklier: Aan de andere kant kan de schildklier ook te veel schildklierhormoon produceren, wat kan resulteren in symptomen zoals vermoeidheid, gewichtsverlies, en een verhoogde hartslag.
3. Diabetes: Zowel type 1 als type 2 diabetes kunnen leiden tot vermoeidheid door de effecten van hoge bloedsuikerspiegels op het lichaam. Hormonale veranderingen in insuline en glucagon kunnen de cellulaire energieproductie verstoren.
4. Menopauze: De veranderende hormoonspiegels tijdens de menopauze, met name het verlagen van oestrogeen, kunnen leiden tot symptomen zoals vermoeidheid, opvliegers, nachtelijk zweten en stemmingswisselingen.
5. Andropauze: Dit verwijst naar een periode van hormonale verandering bij mannen, vergelijkbaar met de menopauze bij vrouwen, waarbij testosteronniveaus dalen. Dit kan vermoeidheid, depressie, en verminderd seksueel verlangen veroorzaken.
6. Bijnierinsufficiëntie: De bijnieren produceren verschillende hormonen, waaronder cortisol, dat helpt bij het reguleren van je reactie op stress. Als de bijnieren niet voldoende cortisol produceren, kan dit leiden tot chronische vermoeidheid en zwakte.
7. Polycysteus ovariumsyndroom (PCOS): Dit is een aandoening waarbij vrouwen verhoogde niveaus van mannelijke hormonen hebben, wat kan leiden tot vermoeidheid, onregelmatige menstruatie, overgewicht en hirsutisme (overmatige haargroei).

Hoe voorkom ik dat ik altijd moe en futloos ben?

Door het maken van veranderingen in je leven, is het mogelijk ook zonder hulp van een dokter je vermoeidheid te verminderen. Wij zetten onze tips voor het voorkomen van vermoeidheid en lage energie hieronder voor je neer.Wanneer lusteloosheid aanhoudt raden we altijd aan een dokter in te schakelen.

Tip 1: Leef gezonder

Gezonder leven zorgt voor meer energie en is voor veel mensen de beste oplossing tegen vermoeidheid.

Zorg ervoor dat je een uitgebalanceerd dieet eet, rijk aan fruit, groenten, volkorenproducten, en magere eiwitten. Vermijd zoveel mogelijk verwerkte voedingsmiddelen en suikerhoudende dranken.

Dat is niet alleen lichamelijke beweging en gezond eten, ook een standaard slaapritme zodat je snel slaapt speelt hier een grote rol.

Uitdroging kan vermoeidheid en gebrek aan energie veroorzaken. Probeer elke dag voldoende water te drinken.

Tip 2: Optimaliseer je slaapgedrag

Allereerst is het belangrijk dat je comfortabel slaapt. Investeer dus in een goed matras of stevige boxspring.

Woon je in een buurt waar veel geluidsoverlast is? Dan is een white noise machine de ideale oplossing. Daarnaast speelt de kwaliteit van de lucht een enorme factor in het comfortabel slapen. Ooit wel eens wakker geworden met een droge of pijnlijke keel? Dan is de lucht in je kamer te droog. Met een luchtbevochtiger is je kamer binnen de kortste keren weer comfortabel om in te slapen.

Blootstelling aan blauw licht van elektronische apparaten zoals smartphones en computers kan je slaapcyclus verstoren. Probeer deze apparaten minstens een uur voor het slapengaan uit te schakelen en gebruik een blauw licht filter bril.

Tip 3: Maak je hoofd leeg voor het slapen gaan

Veel mensen piekeren wanneer ze in bed liggen. Dit komt in veel gevallen doordat je voor het slapen gaan iets mentaal intensiefs hebt gedaan. Je verwacht dit niet direct, maar een computerspel zorgt dat je mentaal alert blijft. Ook als je net voordat je gaat slapen hebt gesport, is je lichaam mentaal niet klaar om te gaan slapen.

Het is dus belangrijk om helemaal tot rust te komen voordat je gaat slapen. Overweeg eens een kwartier te mediteren voor het slapen gaan. Dit maakt vaak een groot verschil! Daarnaast is het ook mogelijk om met geuren tot rust te komen. Door het gebruik van een aroma diffuser, genieten je van verschillende kalmerende geuren voor het slapen gaan.

Tip 4: Gebruik een bewezen slaapmiddel

Om vermoeidheid te voorkomen, is het slim om een goed natuurlijk slaapmiddel te gebruiken. Dit zorgt ervoor dat je sneller slaapt, maar ook dat je beter slaapt. Melatonine is een voorbeeld van een bewezen slaapmiddel dat je helpt met een goede nachtrust.

Zelf maak je dit stofje al aan wanneer je lichaam zich gaat klaarmaken voor slaap. Door hiervoor een supplement te gebruiken, wordt je lichaam verder gestimuleerd om te slapen. Zo slaap je dieper én sneller.

Tip 5: Stressmanagement

Chronische stress kan bijdragen aan gevoelens van vermoeidheid en lusteloosheid. Probeer stressverlichtende activiteiten zoals yoga, slaapmeditatie, ademhalingsoefeningen, ontspanningsoefeningen of mindfulness. Deze activiteiten helpen mensen om aanwezig te blijven in het moment in plaats van verstrikt te raken in zorgen uit het verleden of de toekomst, waardoor vitaliteit verloren gaat. Deze mindulness oefeningen helpen ook piekeren tegen te gaan.

Ook tijd doorbrengen in de natuur kan je humeur en energieniveau verbeteren. Probeer een korte wandeling in een park of bos te maken als je je vermoeid of lusteloos voelt.

Tip 6: Genoeg sociale interacties

Sociale isolatie kan bijdragen aan gevoelens van vermoeidheid en gebrek aan motivatie. Probeer regelmatig tijd door te brengen met vrienden en familie, of overweeg lid te worden van een club of groep met gedeelde interesses.

Als je constante vermoeidheid ervaart die niet verbetert met zelfzorgmaatregelen, kan het nuttig zijn om medisch advies in te winnen. Een zorgverlener kan eventuele onderliggende medische aandoeningen onderzoeken die bijdragen aan je vermoeidheid, zoals schildklierproblemen, anemie of depressie.

Wanneer heb ik chronische lusteloosheid?

Al langer dan 6 maanden te maken met constante vermoeidheid en lage energie en heeft je dokter hier geen diagnose voor? Dan is het mogelijk dat je lijdt aan het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS).Hiervoor moet je aan een aantal symptomen voldoen. Het eerste is uiteraard constante vermoeidheid die langer aanhoudt dan 6 maanden.

Daarnaast heb je te kampen met minstens 4 van onderstaande symptomen:

• Hoofdpijn
• Keelpijn
• Spierpijn
• Geheugen- en concentratiestoornissen
• Gewrichtspijn zonder zwelling of roodheid van de gewrichten
• Slechte slaap
• Vermoeidheid langer dan 24 uur na een inspanning
• Gevoelige kliertjes in hals en/of oksel

Ook moeten andere psychische aandoeningen worden uitgesloten. Al met al is de diagnose voor het chronisch vermoeidheidssyndroom moeilijk te maken. Vermoeidheid op de lange termijn heeft namelijk veel uiteenlopende redenen en is vrijwel altijd een symptoom van een onderliggende oorzaak.

Hoe weet ik dat ik lusteloos ben en geen bore-out heb?

Een bore-out is het gevolg van onderprikkeling op het werk, wat leidt tot desinteresse en verveling die ook gevoelens van extreme vermoeidheid of lusteloosheid opwekken.

In het geval van een bore-out leidt onvervuld potentieel na verloop van tijd tot frustratie. Dit gebrek aan interesse in dagelijkse taken zorgt ervoor dat de productiviteit aanzienlijk daalt.

Wanneer bovenstaande oorzaken erg bekend voorkomen, heb je waarschijnlijk last van een bore-out. We raden je aan je altijd te laten diagnosticeren door een erkende psycholoog.

Hoe weet ik dat ik lusteloos ben en geen burn-out heb?

Een burn-out is een emotionele of fysieke uitputting, die vaak gepaard gaat met twijfels over je competentie op het werk. Het is niet zomaar moe zijn na een lange dag; het is een aanhoudende vermoeidheid die aanhoudt ondanks rust. Een burn-out wordt veroorzaakt door te lang en te veel spanning tegenover ontspanning op werk.

Als je merkt dat je vaker dan voorheen moeite hebt je te concentreren door overweldigende uitputting – dan kan dit een van de tekenen zijn die wijzen op een burn-out. Twijfels kunnen de kop opsteken en je afvragen of je inspanningen er wel toe doen en of je wel goed genoeg bent voor je functie.

Wanneer bovenstaande oorzaken bekend voorkomen, heb je waarschijnlijk last van een burn-out. We raden je aan je altijd te laten diagnosticeren door een erkende psycholoog.

Hoe weet ik dat ik lusteloos ben en niet depressief ben?

Angst en depressie, twee veelvoorkomende psychische aandoeningen, leiden vaak tot een aanhoudend gevoel van uitputting en gebrek aan energie. Deze aandoeningen zuigen niet alleen emotionele middelen weg, maar ook fysieke, waardoor je je te futloos voelt voor dagelijkse activiteiten.

Als je vermoedt dat deze factoren een rol spelen bij chronische lusteloosheid, is het cruciaal om hulp te zoeken bij een gekwalificeerde zorgverlener die je kan begeleiden naar de juiste behandelingsopties om de symptomen effectief te beheersen.

Veelgestelde vragen

Bronnen

1 Fatigue